هیپنوتزم در دندانپزشکی
هیپنوتیزم روشی برای درمان
کاپلان وسادوک (1998) برای درمان بیماریها دو روش اساسی را معرفی کرده اند:
یکی روش پزشکی سنتی است که برای تایید فرضیه ها ومشخص کردن احتمال نظریات ،تجربه را به کار می گیردوفرض زیربنایی آن عبارتست از اینکه جسم انسان ساختارهای زیستی وفیزیولوژیکی داردواختلالی که در آن بوجود می آید از طریق استفاده از داروها،جراحی یا کاربردهای پیچیده درمانی قابل ترمیم است.
دوم پزشکی غیر سنتی است که روشهای درمانی آن باپزشکی سنتی متفاوت است.این نوع پزشکی به ارتباط بین جسم وذهن تاکید دارد وبصورتی کل نگر درمان انسان را معرفی می کند. دیدگاه مورد نظر به جای تمرکز نسبت به اختلال یا بیماری خاص به درمان همه جانبه بیمار تاکید دارد. به عقیده این نویسندگان از بین انواع درمانهای غیر سنتی پزشکی تنها هیپنوتیزم وبیوفیدبک به جریان اصلی پزشکی سنتی وارد ومورد قبول واقع شده اند. به عقیده ویتزن هوفر اگر چه درخصوص ماهیت دقیق هیپنوتیزم وتاثیرات آن برروان وناخودآگاه اختلاف نظروجود دارد،اما شکی نیست که هیپنوتیزم واجد ارزشهای درمانی است.
روانشناسان بسیاری نیز بر این عقیده اند که هیپنوتیزم فرایندی مفید درآماده سازی روانی بیمار در درمانهای پزشکی وجراحی است(احمدی ابهری وهمکاران،1378)
بدون تردیددرکاربرد هیپنوتیزم مانند هر روش درمانی دیگر محدودیتهایی وجود دارد و هیپنوتیزم نمی تواند برای هر نوع بیماری یا هر ناراحتی جسمی یا روانی مناسب باشد. نوشته اصغر کامران
مطابق نظر شروت (1374)هر سوژه ای را نمی توان برای هیپنوتیزم شدن انتخاب نمود. به همین دلیل انتخاب سوژه برای هیپنوتیزم اهمیت زیادی دارد. در هیپنوتیزم درمانی،مانند هر روش درمانی دیگر بایستی بیمار تحت معاینه های جسمی وروانی قرار گیردوشرح حال کاملی ازوی بدست آید.
اریکسون وهمکارانش (1990) تاثیرات هیپنوتیزم را در زمینه درمانهای دندانپزشکی و خدمات مربوط به آن بارز و موجد کسب اعتبار برای آن می دانند.کتابهای متعددی توسط متخصصان وپزشکان تالیف شده وکاربرد هیپنوتیزم در آن به خوبی تشریح گردیده است(ر.ک.ارن ودینگز،1375).کاربرد معقول هیپنوتیزم بعنوان وسیله ای مشابه سایر امکانات پزشکی می تواند کمک های زیادی به بیماران نماید.در بیماریهایی که درد در ایجاد،استقرار وتشدید بیماری نقش مهمی دارد،هیپنوتیزم کارساز بوده وچنانچه بعنوان جزئی از برنامه جامع درمانی بکار رود،موثر نیز خواهد بود.
هیپنوتیزم وکاهش درد دندان درد، سیستم هشداردهنده بدن می باشد که نشان می دهد دربخشی از بدن بیمار،اختلالی ایجاد شده است.درد معمولاازلحاظ عضوی وروانشناختی حائز اهمیت می باشد وبه همین جهت بجای رفع کامل درد بهتر است تا بخشی از آن بمنظور تشخیص ریشه هایش باقی بماند.توجه به این نکته خالی از فایده نیست که به درمان درد از طریق هیپنوتیزم نمی توان بصورت مطلق وهمیشگی نگریست، بلکه با بکار گیری هیپنوتیزم،درد بطور موقت از بین می رود تا درمانگر بتواند برای بکارگیری روشهای تکمیلی فرصت کافی بدست آورد(نگاه کنید به گلدن ودیگران 1374)
در هیپنوتیزم دو روش اساسی وکلی برای کنترل دردبطور اعم وکنترل دندان بطوراخص وجود دارد:
روش اول:نوعی القای خلسه به روش منفی یا ارگو تروپیک با ایجاد تحریکاتی است که منجربه پیدایش سندرم استرس می گردد واز طریق ایجاد هیجان ، ترس وتحریک با تاثیر گذاری بر سیستم عصبی سمپاتیک صورت می گیرد. با توجه به مطالعاتی که انجام گردیده این روش برای جسم وجان زیان آور تشخیص داده شده است.
روش دوم:این روش با تحریک وتاثیر گذاری برسیستم پاراسمپاتیک انجام می شود ودر نهایت به یک آرامش درونی ،تعادل وهماهنگی منجر می شود ودر فرایند هیپنوتیزم شدن، ترشح انکفالین ها را افزایش می دهد.
بهر حال سوالی که در خاتمه باقی می ماند اینستکه چرا پزشکان ودندانپزشکان ازهیپنوتیزم در درمانهای خود استفاده نمی کنند؟
هر چند پاسخ به این سئوال مسائل متعددی را پیش می آورد،اما واقعیت اینست که اکثرعظیمی از متخصصان درمورد امکانات درمانی هیپنوتیزم بی اطلاع هستند وآموزش آنها درزمینه هیپنوتیزم نیز بسیار محدود می باشد.بی تردید انتقادات شدید همکاران پزشک وگاه تمسخر آنان نیز درفرایند بکار گیری هیپنوتیزم بی تاثیر نبوده است. ازسوی دیگر به عقیده بعضی از پزشکان ودندانپزشکان مهمترین اشکال بکارگیری هیپنوتیزم درمطب،هدر دادن وقت برای القای خلسه وتلقین درفرایند هیپنوزمی باشد.حقیقت اینستکه اشکالات مورد نظر بیش از آنکه یک مجادله علمی ویک حقیقت پژوهشی باشد، بیانگر هراس وعدم آگاهی از هیپنوتیزم است.همچنانکه شروت(1374)تاکید نموده است اگرتمام پزشکان ودندانپزشکان بیطرفانه کتابهای هیپنوتیزم پزشکی را مطالعه نمایند وازطریق دوره های آموزش عملی دراین زمینه کارورزی نمایند،مسلماً هرپزشک یا دندانپزشکی هیپنوتراپی راهمچون معالج سنتی موثروجالب خواهد یافت.